5 fatalnych nawyków finansowych, które mogą być uwarunkowane genetycznie
Oto pięć genetycznie uwarunkowanych błędów finansowych i sposoby na to, by ich uniknąć:
1. Nadmierne wydatki
Mniej więcej 25% z nas rodzi się z czymś, co można by nazwać genem samokontroli, który sprawia, że nie kuszą nas wydatki. Jeśli jednak mamy świadomość, że nie należymy do tej grupy szczęśliwców, jest kilka sposobów, by nie zbaczać z finansowego kursu, jak np. stosowanie „pieniężnej mantry” typu: „zwrot podatku zawsze wpłacam na konto oszczędnościowe”.
2. Wkładanie wszystkich jajek do jednego koszyka
Naukowcy przebadali portfele setek szwedzkich bliźniąt, jedno- i dwujajowych, i ustalili, że „czynnik genetyczny odpowiada za 1/3 różnic w skali uczestnictwa w giełdzie i alokacji aktywów”. Innymi słowy, geny mogą sprawić, że popełnisz dość powszechny błąd związany z brakiem dywersyfikacji. Jeśli np. wszystkie swoje pieniądze zainwestujesz w jedną spółkę, to jej upadek będzie oznaczać bankructwo całego portfela.
Aby temu zapobiec, możesz inwestować w mieszankę akcji i obligacji, rozważyć inwestowanie nie tylko w kraju, ale i za granicą, oraz regularnie rebalansować portfel, aby żaden jego element nie stał się dominujący.
3. Uganianie się za „gorącymi” okazjami
Badacze odkryli, że geny wpływają też na to, iż inwestujemy w akcje, bazując na tym, jak radziły sobie w przyszłości. W normalnym życiu przeszłe wyniki mogą stanowić niezły wskaźnik tego, czy ktoś nadal będzie się dobrze sprawować, jednak na giełdzie to się po prostu nie sprawdza.
Kiedy akcje raz pójdą w górę, każdy następny wzrost jest coraz trudniejszy. Dlatego warto podchodzić do wyboru inwestycji z dystansem, aby emocje związane z możliwością szybkiego zarobku nie przesłoniły nam celu.
4. Zbyt częsty handel aktywami
Przyszłości nie da się przewidzieć. Mimo to, ludzie często zbyt szybko kupują lub sprzedają aktywa, ponieważ słyszą lub czytają o czymś, co uważają za zapowiedź wielkich zysków albo strat. Z badań wynika, że pod koniec każdego roku mielibyśmy więcej pieniędzy, gdybyśmy nie wdawali się w handel na giełdzie i nie zmieniali zbyt często składu swojego portfela.
„Zanim [klienci] kupią akcje jakiejś spółki, każę im napisać na kartce, dlaczego chcą je kupić, jaki jest ich cel, związany z ceną i jaki zwrot by ich zadowolił. W ten sposób zmuszam ich, aby mierzyli wyniki swojego konta własną miarą, a nie tą, którą oferują im media” – mówi jeden z doradców.
5. Niechęć do strat
Tolerancja ryzyka to miara naszej gotowości do dokonywania bardziej ryzykownych inwestycji, w zamian za możliwość uzyskania większych zwrotów. Z badan wynika, że w 40% determinują ją czynniki genetyczne.
Wielu inwestorów kurczowo trzyma się swoich inwestycji, podczas gdy inni szybko się wycofują, gdyż nie są w stanie pogodzić się ze stratą.
Geny mogą sprawić, że ktoś podejmie nieodpowiednie ryzyko albo będzie zbyt długo zwlekał ze sprzedażą niekorzystnej inwestycji. Podobnie jak w przypadku nadmiernych wydatków, warto stworzyć system, który pomoże w przezwyciężaniu tych skłonności. Na początek, wypełnij quiz dotyczący tolerancji ryzyka, aby sprawdzić, z czym będziesz się czuć komfortowo. Potem zbuduj taki portfel, który będzie odpowiadał twoim celom i horyzontowi czasowemu. Jeśli nadal nie będziesz czuł się pewnie, warto skonsultować się z kimś z zewnątrz, np. z doradcą finansowym.
Na podst. 5 Bad Financial Habits That May Be Genetic, Penny Wren, LearnVest
ul. Kruczkowskiego 6, 00-412 Warszawa
tel. +48 22 55 54 32