Naukowcy: Bankowcy mają skłonność do kłamania dla finansowego zysku

W swym badaniu, opublikowanym w piśmie Nature, sprawdzili oni, jakie mechanizmy psychologiczne stoją za „drastyczną utratą reputacji i kryzysem zaufania do sektora finansowego", w efekcie nieuczciwego handlu, fałszowania stóp procentowych, jak LIBOR, i skandali z unikaniem podatków.

Badacze przydzielili 200 bankowców (w tym 128 pracowników pewnego dużego, międzynarodowego banku) do jednej z dwóch grup. Członkowie pierwszej odpowiadali na pytania dotyczące ich zawodu („Jaka jest twoja praca?"), a drugiej, na pytania ogólne („Jak dużo oglądasz telewizji?").

Potem poproszono ich, aby rzucili 10 razy monetą i online podawali uzyskane wyniki. Korzystniej było skłamać: wcześniej bowiem zapowiedziano 20 dol. nagrody dla każdego, kto uzyska przewagę „orłów" lub „reszek" i ten wynik będzie procentowo lepszy, niż w przypadku innego, losowo wybranego uczestnika badania.

Grupa, której członków nie pytano o ich zawód, była generalnie uczciwa, donosząc, że było 51,6% zwycięskich rzutów (czyli prawie nikt nie skłamał, bo wynik powinien wynieść 50%). Druga grupa zaraportowała 58,2% zwycięskich rzutów (czyli 26% jej członków oszukiwało).

Jak to ujmuje Michel Maréchal, jeden z badaczy z Zurichu, „kiedy ich tożsamość, jako bankowców, wysunęła się na pierwszy plan, znaczący ich odsetek stał się nieuczciwy".

Aby potwierdzić te rezultaty, badacze przeprowadzili podobny test w przypadku osób z innych branż (farmaceutycznej, telekomunikacyjnej itp.). Nie stawały się bardziej nieuczciwe po tym, jak pytano je o ich pracę.

Zdaniem Marie Claire Villeval, profesor ekonomii z Uniwersytetu w Lyonie, wyniki tego badania potwierdzają niektóre popularne opinie na temat praktyk w bankowości: „Zbudowanie biznesowej kultury uczciwości w tej branży jest kluczowe, jeśli ma ona odzyskać zaufanie".

Alain Cohn, inny badacz z Zurychu, podkreśla, że najważniejsze jest, aby kierownictwo banków służyło za przykład, „pokazując swe zaangażowanie w kulturę uczciwości".

Wśród kroków pomagających odzyskać uczciwość, naukowcy wymieniają swoistą, zawodową „przysięgą Hipokratesa", by skłonić bankowców do zastanowienia się nad wpływem ich zachowania na społeczeństwo i aby mniej się koncentrowali na własnych doraźnych korzyściach.

Na podst. Bankers have tendency to lie for financial gain, say scientists, Clive Cookson, The Financial Times